Odpowiedzi na częste pytania początkujących

Polecam użytkownikom forum/administratorom dołączenie linku do tego tematu w górnej ramce tego forum(ogłoszenia). Jeżeli denerwują Ciebie jakieś pytania, które przewinęły się kilka razy, to możesz dopisać tutaj pytanie i odpowiedź.

Od siebie zacznę:

  1. Czy na Linuksa potrzebny jest antywirus?

Taki antywirus(którego potrzebujesz) nie istnieje, gdyż do tej pory użytkownikom Linuksa nie groziło nic poważnego. Nie oznacza to jednak, że firmy antywirusowe nie są zainteresowane tymi systemami. Wydawane są antywirusy, jednak rozpoznają one tylko wirusy Windowsowe. Kiedy pojawi się silne zagrożenie dla Linuksa, to na pewno zostaną nauczone rozpoznawania i unieszkodliwiania go. Na twój system będzie trudno przemycić wirusa(pierwszy powód w punkcie 2).

  1. Jak mogę uruchomić program ściągnięty z internetu?

Jeżeli ściągnąłeś plik o rozszerzeniu .bin, lub .sh lub bez rozszerzenia, a jesteś przekonany, że jest to plik wykonywalny, powinieneś:

a) Nadać mu prawa do wykonania(Prawo klik na plik, właściwości, zachaczyć opcję wykonywalny w odpwiedniej zakładce.

b) Uruchomić terminal(najprawdopodobniej System -> narzędzia/applikacje -> terminal).

c) Przeciągnąć plik na nowo otwarte okno(te białe pole)

d) Jeżeli c nie spowodowało wypisania ścieżki(i nazwy pliku) na oknie, to musisz przejść na pulpit(wpisać “cd ${HOME}/Pulpit” , a następnie zatwierdzić enterem), po czym wprowadzić nazwę pliku poprzedzoną znakami (./). Wypróbuj klawisz tabulacji!

e) Zatwierdzić operację enterem.

Jeżeli program upomina się, że nie ma określonych uprawnień, to musisz uruchomić go z prawami systemu. W tym celu wykonujesz wszystko, jak poprzednio, tylko zanim potwierdzisz ostatnią(przed operację e) operację enterem, wpisz na początku(klawisz HOME) sudo i spacja. UWAGA!! Uruchamianie jakichkolwiek programów nie dostarczonych z domyślnych repozytoriów na prawach administratora naraża twój system na niebezpieczeństwo. Wygląda skomplikowanie, lecz wszystko sprowadza się maksymalnie do trzech prostych kroków.

  1. Jak zainstalować program?

Najlepiej jest użyć systemowego instalatora. Wyszukaj w menu systemowym hasła Zarządzanie oprogramowaniem lub zarządzanie pakietami, lub Package Manager. Następnie kliknij w wyszukaną opcję. Teraz korzystając z wyszukiwarki tego narzedzia wprowadź poszukiwane zagadnienie. To wszystko! Zaznaczasz program do instalacji i zatwierdzasz!

  1. Jak zainstalować program z tar.gz?

Generalnie ten punkt należy podzielić na dwie części. Na rozpakowanie archiwum, jak również na instalację programu ze źródeł(patrz niżej).

  1. Jak rozpakować archiwum tar.gz?

Klikasz na nie prawym, a tam wybierasz “rozpakuj tutaj”. Jeżeli chcesz uruchomić program, który był zawarty wewnątrz, to musisz odwiedzić nowo powstały folder, a tam znajdujesz tzw. skrypt powłoki o podobnie brzmiącej nazwie do nazwy rozpakowanego archiwum. Uruchamiasz dwuklikiem.

  1. Jak skompilować program ze źródeł?

Odwiedzasz folder/katalog poprzedzający folder/katalog z tym programem, uruchamiasz terminal(było już pokazane w tym poradniku). Następnie wpisujesz

./configure --prefix=/sciezka/instalacji

Ścieżka instalacji może być pusta - wtedy kasujesz też prefix i poprzedzające dwa myślniki. Kiedy zadanie się zakończy(pojawi się ciąg znaków, który był widoczny podczas wpisywania ./configure … , to wpisujesz

make

Analogicznie do poprzedniego, kiedy zadanie się zakończy, wpisujesz:

make install

W razie wystąpienia problemu z brakiem uprawnień, podajesz

sudo make install

W razie jakichkolwiek problemów poradź się na forum

  1. Czy są inne sposoby na instalację programów - który sposób najlepszy?

Sposobów na instalację jest cała masa, lecz inne sposoby nigdy nie powinny Ci być potrzebne. Dystrybutor(twórca twojego systemu) dołącza Ci do narzędzia isntalującego systemu całą masę programów możliwych do zainstalowania. Nie znajdziesz nigdzie indziej programów, które zostały przez niego dobrze przetestowane i zaakceptowane(nie oznacza to, ze wszystkie dostępne programy zostały przez niego dostatecznie przetestowane). Jeżeli brakuje Ci programów w sytemie, to zawsze możesz dodać zewnętrzne repozytoria. Jest to przydatne do instalacji Flasha wszystkim użytkownikom, a nie tylko sobie. Innym sposobem jest zastosowany w OpenSUSE mechanizm, który pozwala Ci zainstalować program wprost ze stronki przy paru kliknięciach myszką(metoda nie zalecana przeze mnie). Ubuntu ma podobne metody, np. apt-url, lecz najpierw trzeba zainstalować do systemu odpowiednie narzędzia. Specjalistyczne narzędzia oferują dodatkowo instalatory(szybko przekonasz się, że instalatory zadają za dużo zbytecznych pytań). Generalnie programy domyślnie dostępne w repozytoriach powinny Ci wystarczyć. Jeżeli nie, to nie obwiniaj twórców dystrybuji/twojego systemu, że zainstalowałeś program, który Ci się zawiesza lub sam wyłącza.

  1. Co z kodekami?

Odpowiedź na to pytanie jest zaprzeczeniem tezy postawionej w poprzednim. Trzeba jednak sobie uzmysłowić, że kodeki, to nie aplikacja użytkowa. Aby zainstalować kodeki, ze względów prawa USA, musisz sobie dodać do systemu repozytoria. Niektóre dystrybcje/programy do odtwarzania pozwalają zrobić to za Ciebie, jeżeli włożysz płytkę z nie działającym filmem/nagraniem(wszystko zależy od wybranej dystrybucji). Powracając do kwestii prawnych, to czy prawo w USA obowiązuje też w Polsce? Oczywiście, że nie! Dlatego najlepszym wyjściem jest wybór systemu posiadającego kodeki wgrane, jak np. Mint. Rozejrzyj się za polskimi dystrybucjami. Po co zajmować się instalacją/zrobieniem czegoś, co już mamy zrobione?

  1. Co z polonizacją?

Jeżeli uruchomiłeś system z płytki LiveCD, a nie jest on do końca spolszony, to się nie przejmuj. Raczej standardem już jest, że po instalacji i przy pierwszym(od momentu zainstalowania) uruchomieniu menadżera programów, sam powinien Ci dodać potrzebne pliki językowe do instalacji.

  1. Jak napisać własny skrypt?

Podobne pytania powinieneś postawić na forum dot. programowania, choć tutaj pewnie jest wiele osób, które udzielą Ci odpowiedzi.

To na razie wszystko z mojej strony.