Arch Linux - instalacja i wstępna konfiguracja

W ostatnim czasie wśród użytkowników niniejszego forum wzrosło zainteresowanie dystrybucją Linuksa o nazwie Arch Linux, jednak dla wielu, szczególnie początkujących użytkowników jest nieosiągalna, ponieważ większość z początkujących użytkowników Linuksa nie potrafi sobie poradzić z instalacją tego systemu, dlatego postaram się w miarę jasno opisać proces samej instalacji systemu, która tak na prawdę skomplikowana nie jest. Należy pamiętać jednak, że Arch pomimo swojej prostoty kierowany jest do osób, które posiadają minimalną wiedzę na temat Linuksa, jeśli jesteś zwykłym klikaczem i fanem graficznych konfiguratorów to lepiej zostań na Ubuntu, Fedorze lub innej tego typu dystrybucji albo na Windowsie, bo w Archu takich “cudów” nie znajdziesz, no chyba że sam sobie je zainstalujesz ale jaki w tym sens? :slight_smile:

Na początek, proponuję zapoznać się z Wiki Archa, na której “skrótowo” został opisany proces instalacji dystrybucji. Polecam również na początek spróbować zainstalować Archa na dowolnej maszynie wirtualnej, np. VirtualBox w ramach ćwiczeń, gdy dojdzie się do wprawy, system można zainstalować na fizycznym sprzęcie.

W niniejszym opisie nie będę instruował w jaki sposób nagrać obraz ISO na płycie CD lub skopiować na pendrive, ponieważ było to wielokrotnie opisane na forum, poza tym w końcu to nie poradnik dla klikaczy tylko osób z odrobiną wiedzy :slight_smile:

1. Instalacja.

Gdy jest się już w posiadaniu Archa należy go niezwłocznie uruchomić i wybrać jedną z opcji uruchomienia systemu:

arch_001.jpeg

Po uruchomieniu systemu należy się zalogować jako root i można rozpocząć instalację, wpisując /arch/setup lub przeczytać najpierw dokumentację, jeśli ktoś jest głodny wiedzy, którą można znaleźć w /arch/arch-install-guide.txt.

arch_002.jpeg

Po rozpoczęciu instalacji, pojawi się główne menu instalatora, w którym odbywać się będzie cały proces instalacji. W pierwszej kolejności należy wybrać nośnik, z którego ma być instalowany system, do wyboru płyta cd lub serwer ftp, czyli system może być instalowany prosto sieci. Ja przedstawię instalację z płyty cd, choć niczym się nie różni od instalacji sieciowej, dlatego w pozycji Select source :

arch_003.jpeg

Jako nośnik wybieram płytę cd:

arch_004.jpeg

Osoby, które chcą instalować system z sieci powinny wybrać jako nośnik serwer ftp.

Kolejnym krokiem jest ustawienie zegara:

arch_005.jpeg

w którym można wybrać strefę czasową i ustawić również datę:

arch_006.jpeg

godzinę, jeśli się nie zgadza:

arch_007.jpeg

Z jednym z najbardziej istotnych i sprawiających problemów, nie tylko w Archu ale innych dystrybucjach również, kroków jest przygotowanie dysku pod instalację Linuksa. Zostało to krótko opisane na Wiki Archa, na forum również można znaleźć, mój bardziej szczegółowy opis, dotyczący podziału dysku, z który można zapoznać się tutaj.

arch_008.jpeg

Arch jak i wiele innych dystrybucji oferuje automatyczne oraz ręczne przygotowanie dysku pod instalację systemu. Automatyczny podział jest dobry wówczas, gdy nie posiada się wystarczającej wiedzy na ten temat lub dla leniwych, ja opiszę podział ręczny, ponieważ lepiej samemu zdecydować co ma w “trawie piszczeć” niż ma robić to za kogoś automat, przy okazji zdobywając wiedzę, dlatego należy wybrać Partition Hard Drives jak poniżej:

arch_009.jpeg

System wskaże dostępne dyski:

arch_010.jpeg

Z listy należy wybrać dysk, jeśli jest ich więcej, należy wybrać ten, na którym ma być instalowany system:

arch_011.jpeg

Instalator uruchomi program partycjonujący Cfdisk, w którym zostaną stworzone partycje, w tym celu należy wybrać, wciskając eneter pole New :

arch_012.jpeg

wybrać rodzaj partycji: podstawowa (primary) lub logiczna (logical) i od razu wpisać, nie usuwać backspacem, pożądaną wielkość partycji (zalecam od 2 - 10GB):

arch_013.jpeg

W ten sam sposób tworzymy kolejne partycje, jeśli ma być ich więcej, ja polecam stworzyć ich 3: partycję montowaną w katalogu głównym o wielkości ok. 2 do 10GB, partycję swap o wielkości zależnej od ilości RAMu i partycję montowaną w katalogu domowym o dowolnym rozmiarze.

arch_014.jpeg

Końcowy efekt powinien wyglądać mniej więcej tak:

arch_015.jpeg

Gdy dysk został już podzielony należy go zapisać, wybierając polecenie Write i wyjść z programu - Quit. Gdy dysk zostanie już przygotowany należy z listy wybrać DONE :

arch_016.jpeg

Teraz przyszedł czas na przypisanie punktów montowań i założenia systemu plików na stworzonych partycjach, czyli ich sformatowaniu, w tym celu należy wybrać jak poniżej:

arch_017.jpeg

Instalator znów wskaże dostępne dyski:

arch_018.jpeg

W pierwszej kolejności należy wybrać partycję dla swap:

arch_019.jpeg

Instalator zapyta czy ma sformatować wybraną partycję, co należy potwierdzić:

arch_020.jpeg

Przyszedł czas wybrać partycję dla punktu montowania w katalogu głównym:

arch_021.jpeg

oraz wybrać system plików, jakim ma być ona sformatowana, ja wybrałem ext4, lecz można wybrać dowolny inny.

arch_022.jpeg

Podobnie jak w przypadku partycji dla swap, instalator prosi o potwierdzenie chęci sformatowania wybranej partycji:

arch_023.jpeg

Na koniec, jeśli istnieją jeszcze inne partycje, można im przypisać dowolne punkty montowania.

arch_024.jpeg

Tutaj należy wpisać, w jakim katalogu ma być wybrana partycja, w tym przypadku przypisuję jej katalog domowy jako punkt montowania partycji:

arch_025.jpeg

gdy wszystko jest już gotowe, należy to tylko potwierdzić, wybierając z listy pozycję DONE :

arch_026.jpeg

Instalator jeszcze dla pewności zapyta czy wskazane partycje mają być sformatowane i montowane we wskazany sposób, co należy potwierdzić:

arch_027.jpeg

Gdy wszystko pójdzie bezbłędnie, pojawi się o tym stosowny komunikat:

arch_028.jpeg

I wystarczy już tylko wrócić do głównego menu instalatora:

arch_029.jpeg

Kolejnym ważnym krokiem jest wybór pakietów z oprogramowaniem jakie ma być zainstalowane wraz z systemem.

arch_030.jpeg

Jeśli nie zamierza się w najbliższej przyszłości kompilować, polecam zostawić domyślny wybór:

arch_031.jpeg

Tutaj można wybrać lub usunąć z listy dodatkowe pakiety, które mają być zainstalowane lub zostawić domyślny wybór pakietów.

arch_032.jpeg

Po tym wszystkim przyszedł czas zainstalować wybrane wcześniej pakiety.

arch_033.jpeg

Instalator przeprowadza instalację systemu i pakietów, chwilę to potrwa, więc można spokojnie iść sobie zaparzyć kawę lub herbatę albo przygotować jakiś posiłek :slight_smile:

arch_034.jpeg

Po instalacji czas na wstępną konfigurację systemu.

arch_035.jpeg

Pojawi się lista z wyborem plików konfiguracyjnych, które chce się edytować.

arch_036.jpeg

Ponieważ zostało to wystarczająco dokładnie opisane na Wiki Archa tutaj, dlatego nie ma sensu, abym przepisywał lub pisał na nowo.

Po edycji plików konfiguracyjnych instalator konfiguruje system i instaluje jądro.

arch_037.jpeg

Na koniec jeszcze tylko instalacja bootloader:

arch_038.jpeg

Do wyboru jest tylko Grub lub żaden w tym wypadku należy zainstalować własny bootloader albo posiadać na innym nośniki odpowiednio skonfigurowany bootloader, z którego zostanie uruchomiony system, np. dyskietka, pendrive.

arch_039.jpeg

Przed instalacją Gruba instalator wymusza zapoznanie się z plikiem konfiguracyjnym, w którym należy sprawdzić poprawność wpisów oraz można dodać inne systemy do listy wyboru, np. inną dystrybucję Linuksa lub inny system jak *BSD lub MS Windows.

arch_040.jpeg

Następnie należy wybrać, gdzie Grub ma być zainstalowany, domyślnie proponuję pozostawić sektor MBR:

arch_041.jpeg

Instalator pyta jeszcze czy system był instalowany na RAID, należy wybrać odpowiednią odpowiedź, w moim przypadku No :

arch_042.jpeg

System został pomyślnie zainstalowany na dysku i można już opuścić instalator.

arch_043.jpeg

oraz uruchomić ponownie komputer w celu uruchomienia nowego systemu, wpisując reboot.

2. Wstępna konfiguracja systemu.

Jeśli wszystko poszło dobrze i nowy system uruchomił się poprawnie, należy się zalogować do systemu, jako root. W tym celu jako login należy podać root i hasło podane podczas instalacji systemu.

Ponieważ konto roota jest jedynym w systemie, należy w pierwszej kolejności stworzyć konto zwykłego użytkownika, w ten sposób:

useradd -m -G audio,power,optical,disk,storage -s /bin/bash user

gdzie: opcja -m tworzy katalog domowy dla użytkownika; opcja -G dodaje użytkownika do wybranych grup; opcja -s odpowiada za wybór domyślnej powłoki; za user należy podać nazwę użytkownika. Następnie należy założyć hasło nowemu użytkownikowi:

passwd user

Cały czas system działa w trybie tekstowym, więc czas to zmienić, chyba że ktoś tak lubi :slight_smile: Przed instalacją trybu graficznego jak i w ogóle innego oprogramowania należy najpierw synchronizować menedżer pakietów z repozytoriami i odświeżyć paczki, w tym celu należy wykonać:

pacman -Suy

Gdy pojawią się aktualizacje należy je niezwłocznie zainstalować. Ponieważ oficjalne serwery szybkością transferów nie grzeszą, instalacja a konkretnie pobieranie pakietów trwa wieki, polecam najpierw wykonać sobie ranking serwerów lustrzanych.Gdy system jest już zaktualizowany można przystąpić do instalacji trybu graficznego:

pacman -S xorg

Ponieważ pakiet Xorg tak na prawdę nie jest pakietem a grupą pakietów, a paczki w Archu są bardziej rozbite niż, np. w systemach bazujących na Debianie, Pacman zapyta czy mają być zainstalowane wszystkie pakiety z grupy, jeśli odpowiedź będzie negatywna, będzie można ręcznie wybrać paczki, które chce się zainstalować, tak więc należy wybrać te potrzebne lub zainstalować wszystkie, jeśli ktoś nie jest pewny co wybrać. Do tego wszystkiego potrzebne będą również sterowniki dla karty graficznej, jeśli ktoś chce skorzystać z otwartych musi sam wyszukać odpowiadające mu sterowniki, wpisując:

pacman -Ss xf86-video

Gdy znajdzie się nazwę sterownika należy go zainstalować. Oprócz tego potrzebne mogą być sterowniki dla klawiatury i myszki:

pacman -S xf86-input-mouse xf86-input-keyboard

Obecne wersje Xservera pozostawiają obsługę myszki i klawiatury demonowi hal, które korzystają z evdev, w takim wypadku potrzebny będzie evdev oraz hal, które również trzeba zainstalować, jeśli ktoś chce korzystać z tego rozwiązania:

pacman -S xf86-input-evdev hal

Hal należy dodać do daemonów w pliku /etc/rc.conf Dla użytkowników laptopa przydatne mogą być sterowniki do touchpada:

pacman -S xf86-input-synaptics

Więcej informacji na temat konfiguracji touchpada, można znaleźć tutaj. Gdy Xserver został już pomyślnie zainstalowany, można wygenerować plik xorg.conf przy pomocy Xorg-utils :

Xorg -configure

mv -v /root/xorg.conf.new /etc/X11/xorg.conf

Lub przy pomocy Hwd :

hwd -xa

Instalacja Hwd, została opisana w tym poście.Co spowoduje automatyczne wygenerowanie xorg.conf i przeniesienie go do /etc/X11/. Plik xorg.conf można dostosować jeszcze do własnych potrzeb, np. ustawienie polskiego układu klawiatury, gdzie do Section “InputDevice” należy dodać poniższe wpisy:

Option "XkbModel"	"pc105"

Option "XkbLayout"	"pl"

Teraz już można zainstalować ulubione środowisko graficzne lub ulubiony menedżer okien. Dla przykładu Gnome lub Fluxbox, z którego osobiście korzystam:

pacman -S gnome gdm

lub

pacman -S fluxbox pcmanfm feh lxterminal slim

Ponieważ podobnie jak Xorg tak samo Gnome jest grupą pakietów, z której można wybrać te poszczególne, np. jak ktoś nie chce Epiphany lub Gnome-theme to ich nie instaluje.

W przypadku menedżerów logowań jak GDM czy Slim lub inny, należy go również dodać do daemonów w pliku /etc/rc.conf.

Gdy wszystko zostało wykonane poprawnie, po ponownym uruchomieniu systemu, powinien się pojawić Gdm, można się będzie już zalogować w trybie graficznym i korzystać z systemu, doinstalować inne oprogramowanie bądź go dopasowywać do indywidualnych potrzeb.

Pozdrawiam!